با افزایش روز افزون اطلاعات، فرآیند ذخیره، بازیابی و استخراج اطلاعات از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در درس ذخیره و بازیابی اطلاعات معماری روش ذخیره سازی، پیکربندی ورودی/خروجی، عملکرد دیسک و سامانه‌های ذخیره ساز، پیکربندی دیسک، تکنیک‌های ورودی/ خروجی رسانه ها، مفهوم سیستم فایل، شاخص بندی و درهم سازی مورد بحث قرار می‌گیرد.

آموزش ذخیره و بازیابی اطلاعات، توسط مهندس فرشید شیرافکن، یکی از بهترین مدرسین مسلط به این مباحث، ارائه شده است.

بازیابی اطلاعات (به انگلیسی: Information Retrieval)‏ به فناوری و دانش پیچیدهٔ جستجو و استخراج اطلاعات، داده‌ها، فراداده‌ها در انواع گوناگون منابع اطلاعاتی مثل بانک اسناد، مجموعه‌ای از تصاویر، و وب گفته می‌شود.

با افزایش روز افزون حجم اطلاعات ذخیره شده در منابع قابل دسترس و گوناگون، فرایند بازیابی و استخراج اطلاعات اهمیت ویژه‌ای یافته است. اطلاعات مورد نظر ممکن است شامل هر نوع منبعی مانند متن، تصویر، صوت و ویدئو باشد. بر خلاف پایگاه داده‌ها، اطلاعات ذخیره شده در منابع اطلاعاتی بزرگ مانند وب و زیرمجموعه‌های آن مانند شبکه‌های اجتماعی از ساختار مشخصی پیروی نمی‌کنند و عموماً دارای معانی تعریف شده و مشخصی نیستند. هدف بازیابی اطلاعات در چنین شرایطی، کمک به کاربر برای یافتن اطلاعات مورد نظر در انبوهی از اطلاعات ساختارنایافته است.

جستجوگرهای گوگل، یاهو و بینگ سه نمونه از پراستفاده‌ترین سیستم‌های بازیابی اطلاعات هستند که به کاربران برای بازیابی اطلاعات متنی، تصویری، ویدئویی و غیره کمک می‌کنند.

«بازیابی اطلاعات» در برخی منابع فارسی به اشتباه به جای ذخیره و بازیابی داده‌ها که به معنای دانش شناخت رسانه‌های ذخیره‌سازی فیزیکی است، به کار رفته است.

این جزوه ذخیره و بازیابی اطلاعات تدریس شده توسط استاد محمد رضا برکتین در دانشگاه آزاد نجف آباد است که توسط یکی از دانشجویان ایشان گرد آوری شده است.